Trào ngược dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng, thuốc điều trị và cách phòng bệnh
Trào ngược dạ dày là một trong những căn bệnh phổ biến ở nước ta. Căn bệnh này không chỉ gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống hằng ngày của người bệnh và còn có những biến chứng nguy hại. Vì thế, bạn nên tìm hiểu những thông tin về bệnh trào ngược dạ dày ngay từ sớm nhận biết và có biện pháp xử lý phù hợp.
Trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày (còn được gọi là trào ngược dạ dày thực quản, trào ngược axit: GERD: Gastroesophageal Reflux Disease) là căn bệnh về tiêu hóa, khi đó axit dạ dày, dịch dạ dày hoặc mật thoát ra khỏi dạ dày và gây kích thích đến niêm mạc thực quản.
Lượng axit kích thích niêm mạc từ nhẹ đến nặng dần và tạo nên những cơn đau dữ dội. Những trường hợp người bệnh không được điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây bệnh ung thư.
Có những người bệnh có thể kiểm soát trào ngược bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt và dùng thuốc tại nhà. Vậy nhưng, cũng có những người bệnh trào ngược dạ dày cần phải dùng đến loại thuốc mạnh hơn, thực hiện phẫu thuật để hạn chế các triệu chứng nguy hiểm của bệnh.
Bị trào ngược dạ dày nguy hiểm thế nào?
Trào ngược dạ dày có thể gây ra biến chứng nguy hiểm nếu không chủ động điều trị hoặc phương pháp điều trị không đúng. Chính vì thế, tác hại của trào ngược dạ dày vô cùng nghiêm trọng.
Những biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày phổ biến nhất bao gồm:
- Làm bó hẹp thực quản: Người bị trào ngược dạ dày rất dễ gặp phải các triệu chứng này. ban đầu người bệnh có thể bị ho, co rút thwucj quản…
- Barrett thực quản: Căn bệnh này rất khó để phát hiện và các triệu chứng của nó cũng không rõ ràng, thông thường người bệnh sẽ phải thực hiện các xét nghiệm mới có thể phát hiện bệnh.
- Ung thư thực quản: Khi đã mắc barrett thực quản thì nguy cơ ung thư thực quản cũng cao hơn. Những dấu hiệu ban đầu của ung thư thực quản của người bệnh sẽ là: mắc nghẹn khi nuốt, thường xuyên bị ho khạc, sút cân.
- Sưng viêm thực quản: Tình trạng này thường gặp ở những người bị trào ngược trong thời gian dài. Một số các tác hại của trào ngược ảnh hưởng đến thực quản như: đau khi nuốt, thực quản bị nóng rát, đau xương ức.
- Gây hại đường hô hấp: Nếu lượng axit dư thừa và trào ngược lên đường hô hấp ở phía trên, sẽ gây ra một loạt các tác hại xấu đến hệ hô hấp như: viêm họng, ho, khó thở…
Những biến chứng kể trên của trào ngược dạ dày gây ra tác hại rất lớn, nguy hiểm khó lường, thậm chí có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Vậy nên, để tránh những biến chứng nguy hại kể trên bạn nên chú ý hơn đến tình trạng sức khỏe.
Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thường gặp
Khi vùng cơ thắt thực quản hoạt động yếu, áp lực tạo ra không đủ để đóng hoặc van mở vào những khoảng thời gian không phù hợp sẽ làm trào ngược axit. Hiện tượng này được tạo ra do rất nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng lý do chính là bởi cơ thắt dưới thực quản suy yếu mà lượng axit dư thừa lại quá nhiều.
Dưới đây là những nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thường gặp nhất:
- Dùng thuốc Tây gây tác dụng phụ: Khi uống nhiều thuốc Tây hoặc uống không đúng cách sẽ gây ra những tác dụng phụ. Một trong những tác dụng phụ của thuốc Tây tác động đến cơ thể đó là gây trào ngược.
- Những thói quen sinh hoạt hằng ngày cũng gây bệnh trào ngược dạ dày HP. Một trong những thói quen xấu gây ảnh hưởng đến dạ dày như: Hút thuốc lá, uống rượu bia và các chất kích thích…
- Trào ngược dạ dày do các bệnh lý như: nhiễm trùng, tổn thương tại thực quản…
- Do nguyên nhân khác: Người bệnh bị trào ngược dạ dày cũng có thể là do béo phì, stress, cường độ làm việc nhiều, phụ nữ mang thai…
Xác định được nguyên nhân gây bệnh giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý và có những biện pháp điều trị phù hợp.
Triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược
Khi mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh thường có các triệu chứng cảnh báo rất rõ từ cơ thể. Bạn chỉ cần để ý đến những thay đổi bất thường của cơ thể là có thể phát hiện ra bệnh từ sớm. Thế nhưng, cũng có những trường hợp.
Biểu hiện bệnh trào ngược dạ dày phổ biến nhất:
- Bỗng dưng tiết nhiều nước bọt: Nếu axit dạ dày trào ngược lên khoang miệng cơ thể sẽ có phản ứng tự nhiên là tiết ra nước bọt nhiều hơn.
- Thường xuyên bị ợ chua, ợ hơi, ợ nóng: Dịch vị dạ dày khi trào ngược lên sẽ gây ra các triệu chứng ợ hơi, ợ chua. Tình trạng này xuất hiện nhiều sau các bữa ăn, khi cúi gập người.
- Liên tục buồn nôn, nôn: Đây là một triệu chứng thường gặp khi bạn bị trào ngược dạ dày. Lượng axit trào lên sẽ khiến cho cho bạn cảm thấy buồn nôn và nôn.
- Có vị đắng trong miệng: Lượng axit trào ngược lên kèm theo dịch mật sẽ tạo ra vị đắng trong miệng.
- Khó thở và tức ngực: Khi bị trào ngược dạ dày bạn cũng sẽ có các dấu hiệu cảnh báo trước đó là tức ngực, khó thở, nhất là vào buổi tối.
Ngoài ra, với những đối tượng khác nhau cùng sẽ có những dấu hiệu bệnh khác nhau:
- Với người lớn: Triệu chứng thường thấy nhất của trào ngược axit dạ dày ở người lớn là thấy có vị axit trong miệng, trào ngược, bị ợ nóng. Ngoài ra, bạn cũng có một số trường hợp như khó nuốt thức ăn, tăng tiết nước bọt, nhiều cơn ho hơn bình thường.
- Trẻ em: Những triệu chứng trào ngược ở trẻ nhỏ thường khó phát hiện, thông thường là các triệu chứng về hô hấp như: khó thở, thở khò khè…. Trẻ lười ăn, còi cọc, quấy khác và chậm lớn.
Cách chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản chính xác
Trào ngược dạ dày là căn bệnh phổ biến, nó có nhiều triệu chứng khác nhau, xuất phát từ những nguyên nhân gây bệnh cũng khác nhau. Để chẩn đoán bệnh các bác sĩ sẽ chỉ định những phương pháp khác nhau tùy thuộc vào từng đối tượng bệnh nhân.
Có một số cách chẩn đoán trào ngược dạ dày như:
- Thăm khám và kiểm tra thể chất: Bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân một số những câu hỏi về tình trạng sức khỏe nhằm mục đích xác định nguyên nhân và tình hình bệnh. Những câu hỏi này thường được đặt ra trước khi thăm khám và điều trị.
- Xác định nồng độ axit: Phương pháp này sẽ sử dụng thiết bị dò axit Ambulatory để đo lượng axit trong dạ dày đang bị trào ngược và nồng độ axit tại dạ dày người bệnh.
- Dùng nhân trắc học thực quản: Đây là phương pháp xét nghiệm trào ngược rất hữu ích nhằm xác định tình trạng bệnh.
- Tiến hành chụp X-quang: Các bác sĩ sẽ cho người bệnh nuốt một loại chất lỏng phản quang Barium. Chất này sẽ giúp bác sĩ biết được mức độ tổn thương dạ dày qua tấm phim chụp.
- Xem xét độ pH thực quản: Thông thường những bệnh nhân có triệu chứng dai dẳng sẽ được chẩn đoán bằng phương pháp này. Ngoài ra, cách chẩn đoán này cũng có thể được sử dụng để theo dõi kiểm soát trào ngược với những bệnh nhân đã điều trị bệnh lâu ngày.
- Nội soi: Đây là phương pháp xét nghiệm chính được sử dụng để kiểm tra niêm mạc thực quản. Sử dụng phương pháp nội soi sẽ giúp các bác sĩ nhìn nhận và đánh giá trực tiếp tình trạng trào ngược.
Với mỗi bệnh nhân trào ngược sẽ có những cách chẩn đoán khác nhau. Các cách chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày sẽ giúp bạn sớm phát hiện ra bệnh và điều trị bệnh kịp thời.
Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày
Hiện nay, có rất nhiều phương pháp chữa trào ngược khác nhau căn cứ theo mức độ phù hợp với thể trạng của từng người bệnh.
Điều trị bằng Tây y
Rất nhiều người bệnh trào ngược lựa chọn thuốc tây để điều trị bệnh. Lý do là vì thuốc tây có công hiệu chữa bệnh khá nhanh, sử dụng đơn giản.
Sau khi thăm khám, các bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng bệnh và chỉ định dùng một số loại thuốc điều trị sau đây:
- Các loại thuốc bảo vệ dạ dày: Những loại thuốc này sẽ tạo lớp màng và bảo vệ niêm mạc dạ dày, tránh bệnh viêm loét dạ dày. Một số loại thuốc bảo vệ dạ dày thường được dùng như: misoprostol, sucralfate, rebamipide…
- Kháng histamin H2 và thuốc ức chế bơm proton: Một số loại thuốc như esomeprazole, lansoprazole, omeprazole… giúp ức chế tiết axit dạ dày.
- Thuốc làm trống dạ dày: Các loại thuốc này giúp cho lượng thức ăn nhanh chóng được đưa xuống dạ dày.
- Một số loại thuốc tạo màng ngăn: Alginat, Misoprostol…
- Thuốc có tác dụng tăng lực cơ thắt dưới thực quản: antacid, cisapride, metoclopramide…
Ưu điểm: Những loại thuốc Tây có tác dụng chữa bệnh nhanh, sử dụng tiện lợi.
Hạn chế: Thuốc dễ gây ra tác dụng phụ và có một số loại thuốc gây hại đến gan thận. Chính vì lý do đó, khi bị trào ngược axit dạ dày bạn cần thăm khám và dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để tránh tác hại không mong muốn.
Cách chữa bằng thuốc nam tại nhà
Ngoài cách chữa bằng Tây y, bạn cũng có thể điều trị bệnh tại nhà trong những trường hợp bệnh nhẹ với một số bài thuốc Nam điều trị tại nhà như:
- Chữa bệnh bằng cây thì là: Người bệnh có thể nhai 2 hạt thì là sau mỗi bữa cơm hoặc bạn cũng có thể sắc thì là với nước sôi và uống mỗi ngày 3 lần. Bạn cũng có thể thêm một chút chanh để dễ uống.
- Dùng lá tía tô: Lá tía tô có chứa tanin và glucosid có tác dụng nhanh liền sẹo, se vết viêm loét và giảm tiết axit ở dạ dày. Ban có thể sắc lá tía tô với nước và uống hằng ngày.
- Nha đam: Bạn cũng có thể rửa sạch, tách lấy phần thịt bên trong đem nghiền nát rồi khuấy đều cùng với mật ong. Dùng dung dịch này hòa với nước ấm để uống hằng ngày.
- Dùng cam thảo: Bạn có thể pha trà cam thảo uống trước bữa ăn khoảng 30 phút mỗi ngày.
Ưu điểm: Những bài thuốc từ cây thảo dược khá an toàn và có thể điều trị tại nhà.
Nhược điểm: Những bài thuốc này chỉ phù hợp với người bị trào ngược nhẹ, nếu sử dụng không đúng liều lượng sẽ gây tác hại, gây dị ứng…
Điều trị trào ngược dạ dày bằng Đông y
Lựa chọn chữa trào ngược dạ dày nhờ Đông y là sự lựa chọn an toàn và có rất nhiều bệnh nhân lựa chọn phương pháp điều trị này.
Một bài thuốc Đông y tốt nhất hiện nay đó là Sơ can Bình vị tán. Bài thuốc này được bào chế từ hơn 30 dược liệu quý như: cam thảo, bố chính sâm, đương quy, chè dây, sài hồ, mai mực,…
Tùy theo tình trạng bệnh lý khác nhau mà người bệnh sẽ được khuyên dùng các chế phẩm chữa bệnh khác nhau. Người bệnh trào ngược có thể sử dụng kết hợp 2 chế phẩm là:
- Sơ can bình vị trào ngược: Có tác dụng giảm nhanh triệu chứng ợ hơi, ợ chua, chữa lành các vết tổn thương vùng niêm mạc. Ngoài ra, Sơ can Bình vị trào ngược còn có tác dụng chống viêm, giúp người bệnh giảm đau hiệu quả.
- Cao bình vị: Đây là loại thuốc xoa dịu vết thương tổn, cải thiện các triệu chứng của bệnh, sát trùng và giúp cơ thể thanh nhiệt giải độc.
Căn cứ vào những chỉ định của bác sĩ người bệnh khi dùng thuốc có thể giảm các triệu chứng và điều trị bệnh đạt hiệu quả sau 1-3 tháng sử dụng. Nhiều trường hợp bệnh nặng cũng đã khỏi bệnh và ăn uống ngon miệng hơn nhờ dùng thuốc.
Bị trào ngược dạ dày nên ăn gì, kiêng gì?
Lựa chọn chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ hỗ trợ bạn điều trị bệnh hiệu quả. Do đó, việc nắm được mình nên ăn gì, kiêng ăn gì thời điểm này là vô cùng quan trọng. Sau đây là một số gợi ý mà bạn có thể tham khảo:
Thực phẩm người trào ngược dạ dày nên ăn
- Bổ sung các loại rau xanh để hỗ trợ tiêu hóa, tránh gây ảnh hưởng đến dạ dày.
- Chọn thực phẩm giúp thấm hút bớt dịch dư thừa trong dạ dày, giảm trào ngược và ngăn chặn các triệu chứng bệnh.
- Ăn các loại đậu như: đậu đen, đậu xanh, đậu nành để bổ sung amino axit và chất xơ nhằm trung hòa dịch vị dạ dày.
- Các loại thịt trắng: Những loại thịt này giúp bổ sung đạm cho cơ thể, phòng ngừa biến chứng như: thịt ngan, thịt gà…
- Bổ sung trái cây ngọt: Những loại trái cây chín mọng và có vị ngọt tốt cho dạ dày, hạn chế tình trạng trào ngược.
- Ăn nghệ và mật ong: Đây là nguồn dưỡng chất giúp xoa dịu các vết sưng viêm ở dạ dày và hỗ trợ giảm axit dư thừa hiệu quả.
Thực phẩm cần tránh
Ngoài việc bổ sung những thực phẩm bổ dưỡng và có tác dụng ngăn ngừa trào ngược dạ dày, bạn cần tránh ăn những thực phẩm sau đây:
- Loại bỏ thực phẩm chua, giàu axit: Những thực phẩm này sẽ làm tăng lượng axit tại dạ dày, làm gia tăng thêm tình trạng trào ngược.
- Không ăn thức ăn dầu mỡ: Đây là những thực phẩm khó tiêu, gia tăng áp lục cho dạ dày.
- Tránh đồ ăn cay nóng: Những thực phẩm này kích thích dạ dày tăng tiết axit và làm tình trạng trào ngược nguy hiểm hơn.
- Hạn chế độ mặn: Những loại gia vị mặn khiến cho dạ dày co bóp, tăng tiết axit nhiều hơn.
- Chất kích thích: Những loại chất kích thích như rượu bia, hút thuốc lá, sử cần hạn chế để ngăn ngừa trào ngược.
- Tránh ăn đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh: Những thực phẩm này kích thích axit trong dạ dày được tiết ra nhiều hơn. Bạn nên ăn đồ còn ấm để giảm trào ngược.
Phương pháp phòng tránh trào ngược dạ dày
Muốn phòng tránh bệnh trào ngược một cách hiệu quả, bạn nên thực hiện một số biện pháp sau đây:
- Xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học
- Nên ăn chậm, nhai kỹ, dành thời gian nghỉ ngơi sau bữa ăn
- Ăn đúng bữa, đúng giờ
- Tránh vận động mạnh sau khi ăn
- Chú ý khi uống thuốc, uống đủ và đúng liều lượng
- Tránh ăn đồ hộp và đồ ăn sẵn
- Giữ tinh thần thỏa mái, tránh thức khuya về hạn chế căng thẳng mệt mỏi
Qua việc tìm hiểu những thông tin về bệnh trào ngược dạ dày, bạn đọc có thêm hiểu biết để điều trị và phòng tránh bệnh hiệu quả hơn. Hy vọng những thông tin cung cấp trên đây sẽ hữu ích với bạn!
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!