Cây mật gấu: Công dụng, cách dùng và những bài thuốc quý

Cây mật gấu là loại dược liệu quý thường được dùng để điều trị các bệnh về xương khớp, đái tháo đường, tai mũi họng,… Để hiểu hơn về công dụng, cách dùng của loại thảo dược này bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây.

Cây mật gấu là gì?

Mật gấu là dược liệu có nhiều công dụng quý trong việc bồi bổ sức khỏe và điều trị bệnh lý, tuy nhiên phải ai cũng hiểu rõ về thảo dược này. Theo đó, mật gấu này có tên khoa học là Gymnanthemum Amygdalinum là một loại cây thuộc họ nhà Cúc, với nhiều tên gọi quen thuộc khác nhau như: Cây lá đắng, cây kim thất tai, cây mật gấu nam,…

Đặc điểm nhận dạng của thảo dược

Cây mật gấu có thể nhận dạng qua những đặc điểm sau đây:

• Thân: Cây mật gấu thuộc loại thực vật thân thảo, có đặc điểm là mọc thành từng bụi. Cây trưởng thành sẽ có chiều cao khoảng từ 2-5 mét, tùy vào điều kiện sinh trưởng và chất lượng ánh sáng nơi cây sinh sống.
• Lá: Lá cây mật gấu có màu xanh, hình trái xoan, cứng vừa phải, mép có răng cưa nhỏ. Khi cây trưởng thành, lá có thể rộng từ 2-4 cm và dài khoảng 6-10cm. Tùy vào điều kiện sinh trưởng mà gân lá mật gấu sẽ có màu tía đặc trưng.
• Hoa: Cây mật gấu thường ra hoa theo cụm, mỗi hoa gồm 6 cánh nhỏ màu vàng nhạt nhìn rất đẹp mặt. Phần dưới cánh hoa là các lá đài, xếp thành 3 vòng liên tiếp. Hoa cây mật gấu thường ra vào khoảng tháng 2 đến hết tháng 4 hàng năm. Sau khi hoa tàn vào khoảng tháng 5 và tháng 6 là thời điểm cây sẽ kết quả.
• Quả: Quả mật gấu có màu xanh nâu, mọc ở phần ngọn.

Phân loại

Nhiều người cho rằng cây mật gấu chỉ có một loại, tuy nhiên trên thực tế dược liệu này lại phân thành mật gấu miền Bắc và mật gấu Miền Nam. Đặc điểm có thể giúp người dùng dễ dàng nhận biết 2 thảo dược này là màu sắc của thân cây. Cụ thể mật gấu miền Bắc có thân màu đỏ còn mật gấu miền Nam có thân màu trắng.

Nhưng dù khác nhau về màu sắc thì dược tính và tác dụng của chúng là như nhau. Do đó người bệnh có thể tùy ý lựa chọn thảo dược này dựa vào mục đích sử dụng của từng người.

Cách phân biệt cây mật gấu với cây mật nhân

Cây mật gấu và cây mật nhân đều là những dược liệu có tác dụng chữa bệnh hiệu quả. Nhưng hiện nay không ít người lại nhầm lẫn về hai loại cây này. Trên thực tế, dù có tác dụng tốt cho sức khỏe nhưng khả năng trị liệu của chúng là hoàn toàn khác nhau.

Vì vậy việc sử dụng nhầm có thể gây ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả điều trị cũng như tình trạng bệnh lý của từng người. Vì vậy trước khi sử dụng người bệnh nên nắm rõ những đặc điểm phân biệt dưới đây:

• Cây mật nhân có cây và rễ màu vàng nhạt, khi sắc sẽ có mùi thơm ngậy rất đặc trưng. Nhưng khi uống vị thuốc lại vô cùng đắng.
• Cây mật gấu có thâm màu vàng đậm hơn. Khi sắc thành thuốc dược liệu này sẽ có mùi hơi khó chịu, giống mùi của động vật. Tuy nhiên chúng lại không quá đắng như vị của cây mật nhân.

  

Cây mật gấu phân bố ở đâu, thu hái thế nào?

Cây mật gấu chủ yếu sinh sống ở những nơi có khí hậu nhiệt đới như Châu Phi và một số quốc gia Châu Á. Tại Việt Nam loài cây này được tìm thấy nhiều nhất ở các vùng núi cao phía Bắc nơi có khí hậu mát mẻ và nhiều dược liệu khác sinh sống. Ngoài ra chúng còn có thể mọc hoang và xuất hiện nhiều ở các khu vực Nam Bộ. Tuy nhiên so với miền Bắc, sự phân bố của loại cây này ở đây không nhiều.

Theo kinh nghiệm dân gian, thân và lá của cây mật gấu đều có thể sử dụng làm thuốc. Và loại thảo dược này có thể thu hái vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên để đảm bảo dược tính của cây đạt độ cao nhất người ta thường tiến hành thu hái khi cây đã trưởng thành, không quá già và cũng không quá non.

Sau khi được thu hái, cây mật gấu sẽ được tiến hành sơ chế theo các cách sau:

• Rửa sạch, loại bỏ chất bẩn của nguyên liệu sau đó vớt ra để ráo nước.
• Phơi hoặc sấy khô dược liệu sau đó bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát để dùng dần.

Thành phần hóa học của cây mật gấu

Các nhà khoa học cho biết, cây mật gấu chứa rất nhiều hoạt chất có tác dụng tốt cho việc cải thiện bệnh lý xương khớp, tai mũi họng như:

• Alkaloids: Là một loại amin có tác gây tê, hỗ trợ giảm đau hiệu quả. Do đó thường được ứng dụng để điều chế các thuốc giảm đau cho người bệnh.
• Saponin: Là hoạt chất có tính phá huyết, chống viêm thường dùng để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, ngăn ngừa sự tấn công của các tác nhân gây hại.
• Tannin: Là hợp chất thường được ứng dụng để giảm nhiễm trùng vết thương nhờ khả năng tiêu diệt các loại vi khuẩn hiệu quả.

Ngoài những thành phần chính kể trên thì cây mật gấu còn chứa rất nhiều hoạt chất có lợi như:

• Chất tạo hương: Terpene.
• Chất giảm đau: Steroid.
• Chất giảm phù nề: Coumarin.
• Chất chống các loại khuẩn gây bệnh: Flavonoid.
• Chất phòng ngừa ung thư: Sesquiterpene.
• Các loại axit amin quan trọng: leucine, Isoleucine, lysine, threonine, valine và histidine…

Ngoài ra các nhà khoa học còn tìm thấy rất nhiều khoáng chất trong cây mật gấu như Magie, mangan, sắt, đồng, kẽm cùng các loại vitamin A, B, E, C giúp tăng sức đề kháng, bồi bổ cơ thể rất tốt.

Độc tính và tác dụng phụ của cây mật gấu

Dù được đánh giá là dược liệu có nhiều công dụng trong điều trị bệnh lý thế nhưng ít ai biết rằng cây mật gấu lại có hàm lượng độc tính khá cao. Lý do là bởi thảo dược này chứa hoạt chất Saponin gây phá huyết, hại cho sức khỏe nếu dùng ở liều lượng cao.

Cụ thể, các nhà khoa học đã khuyến cáo nếu lạm dụng loài cây này trong một thời gian dài hoặc sử dụng với liều lượng quá cao thì có thể gây ra một số hậu quả như:

• Ngộ độc: Biểu hiện thường gặp của tác dụng phụ này là đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, tay chân run rẩy, đau bụng dữ dội,…
• Huyết áp lên xuống thất thường: Nếu đã từng đột quỵ trước đó việc lạm dụng cây mật gấu có thể khiến người bệnh liệt nửa người, mất khả năng di chuyển.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Sử dụng cây mật gấu quá nhiều sẽ khiến bạch cầu trong cơ thể suy giảm, lâu ngày khiến cơ thể thiếu máu, suy giảm hệ miễn dịch.
• Viêm ruột: Ngoài ra thảo dược này còn có thể gây viêm ruột hoặc suy giảm chức năng của bộ phận này nếu duy trì liên tục trong một thời gian dài.

Cách sử dụng cây mật gấu và liều lượng khuyên dùng

Có rất nhiều cách sử dụng cây mật gấu để chữa bệnh tuy nhiên đa phần người ta thường sử dụng theo 2 cách sau:

• Sắc lấy nước: Ở cách làm này người bệnh có thể dùng cây mật gấu ở cả dạng tươi và dạng khô. Cách thực hiện cũng khá đơn giản chỉ cần cho vào ấm sành sắc với một lượng nước vừa đủ là được.
• Dạng ngâm rượu: Cũng giống như cách sắc lấy nước, cây mật gấu ngâm rượu có thể dùng ở cả dạng tươi và dạng khô tuy nhiên đa phần người ta thường sử dụng phần thân và rễ đã được bóc vỏ. Sau đó ngâm trong bình thủy tinh với thời gian là khoảng 15 ngày hoặc đến khi rượu chuyển màu vàng đậm.

Về liều dùng, các chuyên gia khuyến cáo mỗi ngày người bệnh chỉ nên sử dụng thảo dược này không quá 10g tươi. Liều lượng này có thể được tăng giảm, tùy vào từng bài thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên trước khi sử dụng người bệnh cần hỏi rõ ý kiến của bác sĩ, tránh vượt liều dùng, gây nguy hiểm cho sức khỏe.

Cây mật gấu có tác dụng gì? Cách dùng thế nào?

Chắc hẳn không hề ngẫu nhiên mà cây mật gấu lại được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc y học cổ truyền. Tác dụng của loài cây này đã được cả y học hiện địa và y học cổ truyền kiểm chứng, đánh giá cao. Cụ thể:

Theo Đông y:

Theo Đông y, cây mật gấu có vị đắng, tính hàn, tác dụng giải độc, tiêu viêm, hạ sốt, giải nhiệt do đó thường được sử dụng để chủ trị đường huyết, giảm cholesterol xấu trong máu, hỗ trợ ngăn ngừa ung thư.

Theo y học hiện đại:

Dựa trên những công trình nghiên cứu đã thực hiện, các nhà khoa chỉ ra mỗi hoạt chất trong cây mật gấu lại có vai trò, tác dụng riêng với sức khỏe con người. Cụ thể:

• Với gan: Thảo dược này có khả năng giải độc, làm mát và hạ men gan hiệu quả.
• Với tim mạch: Cây mật gấu có tác dụng rất tốt trong việc giảm cholesterol xấu, hỗ trợ cung cấp axit béo cho cơ thể, chống lại bệnh tim mạch. Điều đáng chú ý là các axit béo mà thảo dược này cung cấp cho cơ thể đều là những axit béo không bão hòa mà cơ thể không tự tổng hợp được. Do đó, có khả năng rất tốt trong việc giữ đường huyết ổn định, bảo vệ hệ tim mạch luôn khỏe mạnh.
• Với nội tiết tố: Không chỉ giúp thải độc, thảo dược mật gấu còn có khả năng cân bằng hormone sinh dục nữ, duy trì nồng độ estrogen ở mức thích hợp, đồng thời kích thích khả năng sinh sản hiệu quả.
• Với bệnh lý ung thư: Thảo dược này có khả năng ức chế sự tăng sinh của các tế bào ung thư vú, giảm nguy cơ mắc bệnh hiệu quả.

Như vậy cây mật gấu tác dụng gì chúng tôi đã giúp bạn đọc hiểu rõ qua phần viết trên. Chi tiết về các bài thuốc điều trị sẽ được hướng dẫn cụ thể trong phần viết dưới đây.

Cây mật gấu chữa bệnh gì? Các bài thuốc hiệu quả

Cây mật gấu trị bệnh gì, cách điều chế ra sao có lẽ là vấn đề mà rất nhiều người bệnh quan tâm. Theo đó, thảo dược này có thể điều trị một số những căn bệnh dưới đây.

Cây mật gấu rừng chữa bệnh về xương khớp

Theo kinh nghiệm dân gian, cây mật gấu có tác dụng giảm đau, chống viêm, sát khuẩn rất tốt do đó thường dùng để điều trị loãng xương, khô khớp,…  Để thực hiện bài thuốc này, người bệnh cần làm theo các bước như sau:

• Chuẩn bị 200g rễ cây mật gấu, 2 lít rượu trắng.
• Nguyên liệu làm sạch, thái thành từng khúc nhỏ, rồi đem phơi hoặc sấy khô.
• Cho dược liệu vào bình thủy tinh, đổ ngập 2 lít rượu trắng rồi dùng nắp đậy kín bình.
• Ngâm rượu trong khoảng 15-20 ngày cho đến khi rượu chuyển sang màu vàng hoặc vàng sậm thì có thể mang ra sử dụng.
• Mỗi ngày người bệnh dùng từ 1-2 chén rượu nhỏ, kiên trì áp dụng cho đến khi thấy hiệu quả là được.

Bài thuốc điều trị hạ sốt, kháng viêm

Các hoạt chất flavonoid, glycosides, diterpene trong cây mật gấu có tác dụng hạ sốt hiệu quả. Do đó khi sử dụng người bệnh sẽ bớt cảm thấy căng thẳng, mệt mỏi, đau nhức do viêm nhiễm. Cụ thể bài thuốc hạ sốt này được thực hiện như sau:

• Người bệnh cần chuẩn bị 10g lá mật gấu, mật ong nguyên chất tùy chỉnh.
• Dược liệu đem đi sao vàng, phơi hoặc sấy khô rồi cho vào sắc cùng 300ml nước để làm thuốc.
• Bật lửa nhỏ cho tới khi nước trong ấm còn khoảng 150ml thì tắt bất, chắt nước sử dụng khi còn ấm.
• Để có thể dễ uống hơn, người bệnh có thể thêm một chút mật ong vào dùng cùng. Ngày uống 2-3 lần cho đến khi không còn thấy triệu chứng sốt hoặc viêm nhiễm thì dừng lại.

Bài thuốc điều trị đau họng, ho khan

Cây mật gấu thường được dùng trong các bài thuốc Đông y chữa bệnh đau họng. Với cách này người bệnh chỉ cần thực hiện một vài thao tác đơn giản như sau:

• Chuẩn bị 2-3 lá mật gấu tươi, đem rửa sạch, ngâm với nước muối loãng nhằm loại bỏ bụi bẩn và tạp chất có hại.
• Nhai trực tiếp lá mật gấu tươi để điều trị triệu chứng đau họng. Người bệnh nên thực hiện bài thuốc này trước khi đi ngủ để đạt được hiệu quả tốt hơn.
• Tuy nhiên theo khuyến cáo của các thầy thuốc, người bệnh vẫn không nên lạm dụng quá nhiều dược liệu này vì có thể ảnh hưởng tới sức khỏe.

Bài thuốc điều trị chứng cao huyết áp hiệu quả

Hàm lượng Kali dồi dào chính là lý do mà thảo dược mật gấu có khả năng điều hòa huyết áp tốt. Bên cạnh đó vị thuốc này còn có công dụng giảm cholesterol xấu, ngăn chặn quá trình hình thành máu đông và tắc nghẽn động mạch hiệu quả.

Cách thực hiện bài thuốc trị cao huyết áp từ cây mật gấu như sau:

• Chuẩn bị 5 lá mật gấu tươi, sau đó rửa sạch nguyên liệu.
• Cho dược liệu vào ấm, sắc cùng 3 bát nước đầy, cho đến khi nước cô cạn còn khoảng 2 chén thì dừng, lọc bỏ bã.
• Sử dụng nước thuốc uống mỗi ngày, có thể chia làm 2-3 lần trong ngày để uống.

Bài thuốc trị tiểu đường hiệu quả từ cây mật gấu

Với hàm lượng andrographolide dồi dào, cây mật gấu có khả năng giảm đường huyết, điều hòa lượng đường trong máu rất tốt. Do đó, những bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 có thể tận dụng để hỗ trợ cải thiện bệnh lý, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Cụ thể:

• Người bệnh cần chuẩn bị 5g lá mật gấu tươi.
• Nguyên liệu đem rửa sạch, ngâm với nước muối loãng khoảng 15-20 phút để loại bỏ chất bẩn.
• Dùng lá mật gấu hãm với nước sôi, ngày sử dụng 1-2 lần vào buổi sáng và buổi tối là tốt nhất.
• Để đạt được hiệu quả tốt, người bệnh nên kiên trì sử dụng bài thuốc này đều đặn mỗi ngày cho đến khi cải thiện.

Lá mật gấu chữa bệnh nhiễm trùng đường hô hấp

Nhờ các hoạt chất có khả năng chống viêm, sát khuẩn cây mật gấu được coi là một trong những thảo dược trị bệnh nhiễm trùng hô hấp hiệu quả. Cách sử dụng thảo dược này để điều trị bệnh lý như sau:

• Chuẩn bị nguyên liệu gồm 9-15g lá mật gấu.
• Dược liệu sau khi làm sạch, sao vàng thì đem sắc thành thuốc với 3 bát nước đầy.
• Đun lửa nhỏ cho tới khi nước thuốc cạn còn khoảng 1 chén thì tắt bếp.
• Bỏ bã, chất nước dùng trong ngày, áp dụng từ 1-2 tháng sẽ thấy kết quả đạt tốt nhất.

Bài thuốc chữa bệnh viêm gan từ lá mật gấu

Ngoài khả năng thanh nhiệt, giải độc, mát gan, cây mật gấu còn được sử dụng để điều trị bệnh viêm gan với cách làm như sau:

• Người bệnh cần chuẩn bị 50g cây mật gấu tươi hoặc 36g mật gấu khô, 12g diệp hạ châu kết hợp với 15g cỏ gà.
• Nguyên liệu đem sơ chế, rửa sạch với nước rồi vớt ra để ráo.
• Cho tất cả nguyên liệu vào đun sôi cùng với 1,5 lít nước, vặn lửa nhỏ, đun tới khi còn khoảng 800ml nước thì dừng.
• Sử dụng dược liệu vào tất cả các ngày trong tuần, ngày dùng 3 lần, duy trì trong 2 tháng sẽ thấy được tác dụng của thuốc.

Bài thuốc chữa viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa thường gây nhiều đau đớn, khó chịu cho những bệnh nhân. Để điều trị chứng bệnh này, bạn hoàn toàn có thể sử dụng cây mật gấu để cải thiện. Với các hoạt chất giảm đau, kháng viêm hiệu quả, dược liệu này sẽ đem đến những cải thiện bất ngờ trong quá trình trị liệu. Cụ thể:

• Người bệnh chỉ cần chuẩn bị 30g lá mật gấu tươi với 400ml nước lọc.
• Sau đó chắt nước, bỏ bã, pha thêm 1 thìa mật ong.
• Chia thuốc làm 3 phần bằng nhau, uống hết trong ngày cho đến khi bệnh thuyên giảm là được.

Bài thuốc trị mụn từ cây mật gấu

Nói đến cây mật gấu đa phần mọi người chỉ nghĩ đến công dụng điều trị các bệnh xương khớp và tiểu đường, mà ít ai ngờ rằng, thảo dược này còn có tác dụng rất tốt trong việc trị mụn trứng cá.

Tuy nhiên khác với những thảo dược khác, cây mật gấu trị mụn không phải bằng cách xông hơi, đắp mặt mà sử dụng rượu thuốc nhằm đem đến làn da mịn màng. Cụ thể:

• Người bệnh chỉ cần chuẩn bị 1kg rễ mật gấu khô, 3, 5 lít rượu trắng.
• Tráng rễ mật gấu qua rượu một lần sau đó cho vào bình đổ ngập 3 lít rượu trắng.
• Ngâm dược liệu trong khoảng 2-3 tuần sau đó mang ra sử dụng.
• Khi dùng người bệnh nên làm sạch vùng da cần điều trị sau đó dùng tăm bông tẩm dung dịch cây mật gấu ngâm rượu rồi thoa nhẹ nhàng quanh mặt, đợi khoảng 30 phút thì rửa sạch lại với nước ấm.
• Lưu ý trong quá trình sử dụng rượu cây mật gấu, lớp da cũ sẽ bong ra, sau khoảng 20 ngày thì là da sẽ có sự cải thiện. Tuy nhiên khi sử dụng nếu có sự kích ứng, nóng rát người bệnh cần ngừng ngay rượu thuốc này.

Ngoài các bài thuốc trên, cây mật gấu còn có thể được sử dụng để điều trị bệnh viêm túi mật, kiết lỵ, giải độc,…

Cây mật gấu mua ở đâu, giá bao nhiêu?

Mật gấu là thảo dược tự nhiên dễ tìm kiếm, do đó người bệnh hoàn toàn có thể đặt mua sản phẩm này tại bất kỳ nhà thuốc Đông y, cơ sở y học cổ truyền hoặc các trang web bán hàng online nào. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, tránh tiền mất tật mang bạn vẫn nên lựa chọn những cơ sở kinh doanh uy tín.

Trong đó trung tâm dược liệu Vietfarm số B 31, Ngõ 70, Nguyễn Thị Định, Hà Nội là một trong những gợi ý quan trọng mà bạn không nên bỏ qua.

Dược liệu ở đây được nuôi trồng trong môi trường khép kín, không hóa chất, chất bảo quản, đảm bảo dược tính 100% từ tự nhiên do đó người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng.

Để biết chính xác thông tin về giá của sản phẩm, người dùng vui lòng liên hệ qua số hotline 096 171 6466 hoặc tìm đến địa chỉ ghi trên.

Những lưu ý khi sử dụng cây mật gấu

Dù là cây thuốc quý có nhiều tác dụng điều trị bệnh lý tuy nhiên khi áp dụng người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng các thuốc chữa bệnh từ cây mật gấu. Nguyên nhân là bởi tùy cơ địa và mức độ bệnh lý của từng người mà liều lượng và lượng thuốc là khác nhau.
• Trong quá trình sử dụng cây mật gấu nếu có thể xuất hiện những triệu chứng lạ bao gồm hoa mặt, chóng mặt, buồn nôn, mẩn ngứa người bệnh cần ngừng sử dụng ngay và khai báo với bác sĩ.
• Hiệu quả của các bài thuốc từ dược liệu này thường đến chậm do đó người dùng nên kiên trì sử dụng trong thời gian dài.
• Không sử dụng dược liệu vượt quá số lượng khuyến cáo, tránh tác dụng phụ nguy hiểm có thể xảy ra.
• Tuyệt đối không sử dụng cây mật gấu cho những người huyết áp thấp vì có thể tụt đường huyết đột ngột.
• Trường hợp phụ nữ có thai không được sử dụng thảo dược này vì có thể dẫn đến sảy thai hoặc gây nguy hiểm đến sức khỏe thai nhi.
• Các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng, các bài thuốc từ lá mật gấu chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh lý. Do đó, người dùng không được tự ý bỏ thuốc Tây hoặc các sản phẩm chữa bệnh đặc hiệu.
• Bên cạnh việc dùng cây mật gấu để chữa bệnh, người dùng nên xây dựng cho mình một chế độ dinh dưỡng khoa học, phù hợp với tình trạng sức khỏe hiện tại.

Trên đây là những thông tin về công dụng, cách dùng và các bài thuốc quý từ cây mật gấu. Hy vọng thông qua bài viết người bệnh sẽ hiểu hơn về thảo dược này và có cách sử dụng đúng nhằm hỗ trợ cải thiện bệnh lý của mình.