Viêm amidan hốc mủ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đặt lịch hẹn

×

Viêm amidan hốc mủ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm amidan hốc mủ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Đặt lịch

Viêm amidan hốc mủ – bệnh lý hô hấp với nhiều triệu chứng khó chịu như đau họng, tấy đỏ, phù nề,… Nếu được điều trị từ giai đoạn khởi phát sẽ giúp biểu hiện bệnh nhanh chóng thuyên giảm và không để lại biến chứng. Chủ động tìm hiểu nguyên nhân và triệu chứng của bệnh sẽ giúp người bệnh có phương pháp chữa trị phù hợp nhất.

Viêm amidan hốc mủ là bệnh gì? Có nguy hiểm không?

Amidan có vị trí ở thành sau họng, phát triển mạnh nhất ở lứa tuổi 4-10 tuổi. Khi ở trạng thái khỏe mạnh, amidan chính là “hàng rào bảo vệ” của cổ họng, ngăn ngừa sự tấn công của các nhóm tác nhân gây bệnh đường hô hấp. Tuy nhiên, khi gặp các yếu tố thuận lợi cho sự phát triển của virus, vi khuẩn gây bệnh, chúng sẽ tấn công dữ dội vào hai khối amidan. 

Tình trạng viêm amidan không quá nghiêm trọng nhưng nếu để diễn tiến kéo dài, bệnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng khó lường. Trong đó, viêm amidan hốc mủ là một dạng bệnh mãn tính do viêm amidan trong thời gian kéo dài. Tình trạng này đặc trưng với các hốc mủ hình thành tại hai khối amidan (dạng hạt lấm tấm hoặc từng mảng trắng lớn). 

Nhìn chung, viêm amidan hốc mủ là dạng bệnh nguy hiểm do tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng. Trong đó phải kể đến:

• Biến chứng tại chỗ: Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này rất dễ dẫn đến một số bệnh lý tại amidan khác như áp xe quanh amidan; viêm mô tế bào amidan;… Những bệnh này đều khó điều trị hơn viêm amidan thông thường.
• Biến chứng lân cận: Nếu để ổ mủ vỡ, dịch nhầy chảy ra ngoài và lan sang các khu vực xung quanh, đặc biệt tai mũi họng (do có vị trí thông nhau). Người bệnh có thể gặp một số biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm mũi dị ứng,…
• Biến chứng toàn thân: Nghiêm trọng hơn, viêm amidan hốc mủ có thể gây một số bệnh như viêm cầu thận, viêm cơ tim, sốt thấp khớp,… Nguy hiểm hơn, nếu để các tác nhân đường hô hấp ăn sâu vào mô tế bào amidan và đi vào máu, có thể gây ra nhiễm trùng máu, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng người bệnh. 

Do đó, để đảm bảo an toàn và điều trị nhanh chóng dứt điểm, người bệnh bị viêm amidan hốc mủ cần đi khám ngay trong giai đoạn đầu khi bệnh mới khởi phát. 

Một số hình ảnh viêm amidan hốc mủ:

Nguyên nhân gây ra viêm amidan hốc mủ

Viêm amidan hốc mủ gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau (cả nhóm nguyên nhân khách quan từ bên ngoài và nhóm nguyên nhân liên quan đến cơ địa người bệnh). Cụ thể, khi nhắc đến bệnh lý này, người bệnh cần chú ý một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây bệnh sau đây:

• Viêm amidan mãn tính: Thực chất, viêm amidan hốc mủ là một dạng nghiêm trọng của bệnh lý viêm amidan thông thường. Nguyên nhân có thể do người bệnh có hệ miễn dịch yếu, lơ là trong điều trị dẫn đến bệnh diễn tiến kéo dài và nghiêm trọng hơn.
• Bệnh lý khác liên quan đến tai mũi họng: Các bệnh lý về tai mũi họng nói chung rất dễ lây nhiễm chéo do có mối liên hệ mật thiết. Các bệnh lý như viêm họng, viêm tai giữa, viêm mũi,… có thể là nguyên nhân gây viêm amidan hốc mủ.
• Ô nhiễm môi trường: Tác động của môi trường cũng có thể ảnh hưởng xấu đến đường hô hấp và gây viêm amidan. Việc điều trị cũng không có hiệu quả nếu người bệnh vẫn tiếp tục ở trong môi trường ô nhiễm và không có biện pháp bảo vệ.
• Cấu tạo đặc biệt của amidan: Amidan nằm ở phía sau thành họng với nhiều khe rãnh, hốc sâu. Đây cũng là vị trí thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh lưu trú và gây viêm nhiễm nặng hơn. Do đó, yếu tố vệ sinh răng miệng đóng vai trò quan trọng trong trường hợp này.
• Chế độ dinh dưỡng không khoa học: Ăn quá nhiều gia vị cay nóng (ớt, hạt tiêu); đồ ăn nhiều dầu mỡ (chiên rán, xào,…); đồ ăn quá mặn, quá ngọt. Đồng thời, bệnh lý này cũng hay gặp ở những người thường xuyên hút thuốc, uống rượu bia, đồ uống có gas khác.
• Vệ sinh cá nhân không đúng cách: Yếu tố vệ sinh đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị các bệnh hô hấp nói chung. Nguyên nhân này thường xảy ra với trẻ nhỏ – độ tuổi ít sự chủ động trong vệ sinh cá nhân cũng chưa biết cách thực hiện.

Xác định được nguyên nhân gây bệnh chính là bước quan trọng đầu tiên để người bệnh có phương hướng xử lý phù hợp. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, tránh không đúng thuốc đúng bệnh, tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng điển hình của bệnh viêm amidan hốc mủ

Các biểu hiện của viêm amidan hốc mủ tương tự với nhiều bệnh lý hô hấp khác nhưng có phần diễn tiến nặng hơn. Cụ thể, cần cảnh giác nếu người bệnh thấy các dấu hiệu sau đây:

• Ổ mủ trắng tại amidan: Có thể nhìn rõ khối mủ hình thành tại amidan khi soi họng hoặc nhìn bằng mắt thường. Mủ trắng dưới dạng hạt lấm tấm hoặc từng mảng trắng lớn.
• Đau rát họng, nghẹn họng: Khối amidan bị viêm nhiễm nên sưng tấy, phù nề và xung huyết gây đau. Người bệnh thường có biểu hiện đau đớn tại họng, đặc biệt khi ăn uống, nói chuyện. Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của người bệnh.

• Xuất tiết dịch nhầy: Ổ mủ hình thành tăng tiết dịch nhầy dưới dạng đờm dãi. Nếu dịch nhầy có màu trắng đục thì chính là dấu hiệu cho thấy ổ mủ đang vỡ và có nguy cơ lan rộng khắp đường hô hấp.
• Miệng có mùi hôi: Một biểu hiện đặc trưng của bệnh này là mùi hôi trong miệng. Điều này tác động trực tiếp đến tâm lý của người bệnh trong giao tiếp hàng ngày.
• Cơ thể mệt mỏi, có sốt: Viêm amidan hốc mủ là tình trạng nhiễm trùng tương đối nghiêm trọng. Có người bệnh có biểu hiện phát sốt, đau đầu, nhức mỏi cơ thể. Cần có biện pháp hạ sốt phù hợp nếu nhiệt độ cơ thể lên đến 38,5 độ C.

Ngoài ra, tùy người bệnh mà các triệu chứng có thể xuất hiện khác nhau khó nhận biết. Do đó, khi nhận thấy cơ thể có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào nghi ngờ viêm amidan, người bệnh cũng cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám đúng cách.

Viêm amidan hốc mủ có lây không? Bao lâu thì khỏi?

Một vấn đề mà người bệnh quan tâm, liệu viêm amidan hốc mủ có lây lan không? Có thể khẳng định rằng, đây không phải là bệnh truyền nhiễm. Nhưng vẫn có tính chất lây nhiễm nếu nguyên nhân gây bệnh là các nhóm virus, vi khuẩn đường hô hấp. Khi đó, cơ chế của sự lây nhiễm ở đây là lây virus, vi khuẩn gây bệnh. 

Có hai con đường đặc trưng của tình trạng lây nhiễm vi khuẩn này như sau:

• Tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch nhầy của người bệnh khi nói chuyện trực tiếp, đứng gần người bệnh dưới 2m khi họ hắt hơi, khạc nhổ.
• Tiếp xúc gián tiếp do dùng chung đồ dùng cá nhân (bát, đũa, thìa,….)

Để ngăn ngừa sự lây nhiễm, bản thân người bệnh và những người xung quanh đều phải có có ý thức cộng đồng, mang khẩu trang khi ra ngoài và đến những nơi công cộng.

Viêm amidan hốc mủ điều trị bao lâu thì khỏi? – Theo đánh giá của các chuyên gia y tế, bệnh lý này tương đối nguy hiểm và cần được chữa trị càng sớm càng tốt. Nếu tiến hành điều trị ngay từ giai đoạn khởi phát (các triệu chứng còn nhẹ), có thể trị dứt điểm sau 5-7 ngày. Tuy nhiên, một số trường hợp nặng hơn, người bệnh cần nhiều thời gian điều trị và phương pháp cũng phức tạp hơn. 

Cách điều trị viêm amidan hốc mủ dứt điểm

Viêm amidan hốc mủ là bệnh lý nguy hiểm nên cần điều trị càng sớm càng tốt từ giai đoạn đầu để ngăn ngừa biến chứng có thể xảy ra. Tùy vào nguyên nhân và mức độ viêm nhiễm cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định phương pháp chữa trị phù hợp. Bản thân người bệnh cũng có thể chủ động lựa chọn Tây y, Đông y hoặc mẹo dân gian để nhưng phải phù hợp với tình trạng bệnh. 

Uống thuốc gì điều trị viêm amidan hốc mủ?

Nếu lựa chọn phương pháp Tây y điều trị viêm amidan hốc mủ, người bệnh nên chủ động đi thăm khám tại các cơ sở y tế. Với bệnh lý này, bác sĩ sẽ phải kết hợp thăm khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm liên quan để điều trị dứt điểm hoàn toàn. Đồng thời, trong trường hợp nguyên nhân gây ra bởi virus, vi khuẩn đường hô hấp (nguyên nhân phổ biến), bác sĩ cần chỉ định thêm kháng sinh đồ.

Việc này giúp các bác sĩ có cái nhìn cụ thể và chính xác nhất về nhóm tác nhân hô hấp đang hoạt động. Từ đó, đưa ra được đơn thuốc với loại kháng sinh có phổ kháng khuẩn phù hợp. Cụ thể, một số nhóm thuốc như sau:

• Kháng sinh: Từ kết quả của kháng sinh đồ, bác sĩ sẽ chỉ định loại kháng sinh với phổ kháng khuẩn phù hợp nhất. Nhóm kháng sinh gồm Penicillin, Cephalosporin và Macrolid thường được sử dụng nhất. Tùy mức độ bệnh mà có thể chỉ định dưới dạng viên uống hoặc thuốc tiêm. Đây là nhóm thuốc dễ gây dị ứng nhất nên cần chú ý trong quá trình điều trị.
• Kháng viêm: Có thể kê dưới dạng tiêm hoặc viên uống tùy tình trạng viêm nhiễm của người bệnh. Có nhiều dạng thuốc kháng viêm (dạng tiêm, dạng uống, dạng ngậm tại chỗ, dạng khí dung). Đảm bảo dùng theo liều và chỉ định của bác sĩ tránh tác dụng phụ của viêm amidan hốc mủ.
• Hạ sốt, giảm đau: Nếu người bệnh có biểu hiện sốt cao trên 38,5 độ C kèm đau đầu, mệt mỏi, các loại thuốc giảm đau, hạ sốt thông dụng sẽ được kê. Chủ yếu người bệnh được chỉ định Paracetamol, Ibuprofen,… dưới dạng bào chế thích hợp với đối tượng sử dụng (viên uống, viên sủi, viên đặt,…)
• Chống phù nề: Nhóm thuốc này được kê nhằm cải thiện tình trạng xung huyết, phù nề và tấy đỏ tại họng. Alphachymotrypsin là thuốc chống phù nề được sử dụng phổ biến nhất.
• Dung dịch sát khuẩn tại họng: Các dung dịch súc họng được chỉ định kèm theo nhằm mục đích hỗ trợ điều trị nhanh chóng và ngăn ngừa tác nhân đường hô hấp lây lan rộng hơn.

Phương pháp Đông y lành tính trị viêm amidan hốc mủ

Người bệnh bị viêm amidan hốc mủ cũng có thể lựa chọn phương pháp Đông y với tình trạng bệnh nhẹ, chưa diễn tiến mãn tính. Thời gian điều trị của Đông y thường kéo dài tối thiểu 1-2 tháng nên cần sự kiên trì trong điều trị của người bệnh. Đồng thời, trong quá trình dùng thuốc, người bệnh lưu ý không dùng ngắt quãng để điều trị hiệu quả hơn.

Các bài thuốc Đông y trị viêm amidan hốc mủ tập trung vào cân bằng âm dương trong cơ thể. Đồng thời, bổ sung các nhóm thuốc thanh nhiệt, trừ độc, tiêu viêm để cải thiện viêm nhiễm hiệu quả hơn. 

Có thể tham khảo một trong hai bài thuốc sau đây:

• Bài thuốc 1: Đảng sâm; liên kiều; ngưu bàng, cam thảo, sơn đậu căn, phù bình, hoa thiên phấn, xạ can, lô căn, hoàng liên với liều lượng thích hợp. Cho các vị thuốc vào ấm đun và lượng nước vừa đủ, sắc đến khi cô cạn còn ½ lượng nước thuốc thì tắt bếp. Uống mỗi ngày 1 thang thuốc duy trì tối thiểu 3-4 tuần để đạt hiệu quả cao nhất
• Bài thuốc 2: Trạch tả, phục linh, sơn thù, địa cốt bì, tri mẫu, huyền sâm, đan bì, ngưu tất, hoài sơn, hoa thiên phấn, sinh địa, xạ can. Rửa sạch và thêm khoảng 6 bát nước, đun cạn đến còn khoảng ½ lượng nước. Chia làm nhiều lần trong ngày để uống và nên hâm nóng khi uống để gia tăng hiệu quả điều trị.
• Bài thuốc 3 Thanh hầu bổ phế đặc trị viêm amidan hốc mủ: Kha tử, phật tử, cương tàm, tân chỉ, bạch nghệ, sơn trà, quất hồng bì,… Ngoài ra, tùy thuộc vào từng tình trạng bệnh, cơ địa mỗi người bác sĩ sẽ điều chế, gia giảm thảo dược cho phù hợp, nhằm mang lại hiệu quả điều trị bệnh an toàn, tốt nhất.

Mẹo dân gian cải thiện triệu chứng viêm amidan hốc mủ

Với bệnh viêm amidan hốc mủ mới khởi phát, người bệnh có thể áp dụng các mẹo điều trị tại nhà để cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, các mẹo điều trị này chỉ nên sử dụng như biện pháp hỗ trợ kết hợp với phương pháp dùng thuốc khác. Không lạm dụng nếu bệnh có diễn tiến nặng hơn hoặc triệu chứng không thuyên giảm.

• Súc họng với nước muối: Nước muối có tính sát trùng nhẹ nên rất hay được sử dụng trong hỗ trợ điều trị các bệnh lý hô hấp. Có thể dùng nước muối sinh lý có sẵn hoặc tự pha muối hạt và nước sạch. Nên dùng nước muối ấm để súc miệng 2-3 lần/ngày, súc thật kỹ đều khắp khoang miệng (ngửa cổ để nước muối tiếp xúc nhiều nhất với amidan).
• Bài thuốc với lá hẹ: Chuẩn bị một nắm lá hẹ, rửa sạch và thái nhỏ. Thêm tất cả nguyên liệu vào bát, thêm vài lát gừng, mật ong/đường phèn lượng thích hợp. Chưng cách thủy 10-15 phút và chắt lấy phần nước khi sử dụng hỗ trợ cải thiện triệu chứng hiệu quả.
• Tỏi – mật ong: Người bệnh chuẩn bị vài củ tỏi, bóc vỏ và ngâm với lượng mật ong nguyên chất vừa đủ. Ngâm tối thiểu 3-4 ngày và chắt lấy phần nước cốt mật ong tỏi để sử dụng hàng ngày (2-3 lần).

Người bệnh bị viêm amidan hốc mủ nên ăn gì, kiêng gì?

Chế độ ăn tác động tương đối nhiều đến hiệu quả điều trị bất kỳ bệnh lý hô hấp nào, trong đó có viêm amidan hốc mủ. Do đó, trong bữa ăn hàng ngày, người bệnh chú ý: 

• Tăng cường nhóm rau xanh, củ quả tươi vào bữa ăn hàng ngày nhằm tăng cường sức đề kháng và nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể.
• Ăn món ăn mềm, lỏng, dễ nuốt để giảm áp lực tại họng, không gây kích ứng và hỗ trợ điều trị.
• Uống nhiều nước, đặc biệt là nước hoa quả, nước ép rau củ,… cung cấp độ ẩm cần thiết cho cổ họng.
• Hạn chế ăn nhiều gia vị cay nóng (ớt, tiêu) tránh gây kích ứng.
• Hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ do có thể vướng mắc lại tại cổ họng và làm tăng sinh lượng dịch nhầy.
• Hạn chế tiêu thụ các loại đồ ăn thô ráp, cứng, giòn như bánh mì, các loại hạt (hạt bí, hạt hướng dương,…) vì có thể gây vỡ các khối mủ trắng.
• Không uống nước đá lạnh trong thời gian này tránh gây viêm nhiễm nặng hơn.

Cách phòng tránh viêm amidan hốc mủ hiệu quả

Viêm amidan hốc mủ là bệnh lý hô hấp nguy hiểm, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây biến chứng và lan ra các vùng xung quanh. Do đó, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh này là điều cần thiết. Cụ thể, người bệnh cần chú ý:

• Giữ ấm cổ họng khi thời tiết đột ngột chuyển lạnh, mang mặc quần áo phù hợp.
• Uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày (tối thiểu 2 lít).
• Vệ sinh răng miệng tối thiểu 2 lần/ngày kết hợp súc miệng, rửa mũi, rửa tai với nước muối sinh lý.
• Mang khẩu trang khi đến nơi đông người hoặc nơi có tình trạng ô nhiễm không khí, ô nhiễm hóa chất.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất với tình trạng bệnh.

• Nên sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ để điều hòa độ ẩm và tiêu diệt lượng tác nhân gây bệnh có thể tồn tại trong không khí.
• Chủ động điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, ăn uống khoa học để các triệu chứng bệnh nhanh chóng thuyên giảm.
• Tập luyện thể thao, vận động thường xuyên nâng cao sức đề kháng, cải thiện hệ miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh lý thường gặp.

 Bài viết trên đã cung cấp tới người bệnh những thông tin cần biết về viêm amidan hốc mủ. Để chữa trị hiệu quả, người bệnh nên chủ động đi thăm khám tại các cơ sở y tế có chuyên môn và điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh nhanh chóng dứt điểm.