Áp xe amidan: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả
Áp xe amidan là biến chứng thường gặp ở những người chủ quan trong điều trị amidan. Tình trạng này nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể chữa khỏi 100%. Tuy nhiên nếu để kéo dài bệnh có thể gây ra hàng loạt các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe. Do đó, người bệnh nên chủ động tìm hiểu và phòng ngừa bệnh ký này thông qua những thông tin dưới đây.
Áp xe amidan là gì?
Áp xe Amidan hay áp xe quanh Amidan là tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng do vi khuẩn và các virus gây ra. Tình trạng này thường xuất hiện sau khi bị viêm họng liên cầu khuẩn hoặc viêm amidan mãn tính. Nên có thể coi đây là một dạng biến chứng của bệnh viêm amidan và nhiều bệnh lý hô hấp khác.
Áp xe Amidan có thể xảy ra ở mọi đối tượng nhưng phổ biến nhất vẫn là ở độ tuổi thanh thiếu niên, độ tuổi mà amidan đang phát triển và hoàn thiện. Theo các chuyên gia, áp xe Amidan hoàn toàn có thể điều trị được bằng kháng sinh. Tuy nhiên người bệnh phải phát hiện và điều trị bệnh đúng cách từ sớm.
Triệu chứng ở áp xe amidan
Các triệu chứng của của áp xe amidan thường rất dễ nhầm lẫn với viêm amidan hoặc các bệnh viêm họng thông thường. Điều này đã khiến rất nhiều người bệnh không kịp phát hiện và lựa chọn sai cách, khiến tình trạng áp xe càng trở nên nghiêm trọng hơn. Dưới đây là một số triệu chứng điển hình để người bệnh có thể dễ dàng nhận biết căn bệnh này.
- Tình trạng áp xe thường xuất hiện ở một bên với các biểu hiện sưng đau, khó chịu.
- Hạch bạch huyết tại cổ bị sưng to do các tế bào miễn dịch phải làm việc quá sức.
- Người bệnh sẽ có cảm giác đau buốt cổ họng dữ dội, khó nuốt, mắc nghiện và vương víu.
- Giọng nói thay đổi, amidan chảy mủ, hơi thở có mùi hôi đặc trưng.
- Đau hàm, khó mở miệng, cơn đau gia tăng khi đưa tay chạm vào.
- Tai và đầu bị đau và ù đi cả hai bên do bị áp xe đè nén.
- Ngoài ra người bệnh còn thấy sốt, cơ thể tăng nhiệt độ do bị nhiễm trùng.
Thực tế, apxe amidan thường xuất hiện ở những người từng có tiền sử bị viêm amidan cấp tính, mãn tính hoặc viêm amidan hốc mủ. Do đó, nếu bạn từng bị các chứng bệnh liên quan này thì cần đặc biệt chú ý đến tình trạng sức khỏe. Nếu thấy cơ thể có những triệu chứng nghi ngờ kể trên, cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và hướng dẫn xử lý kịp thời.
Nguyên nhân gây áp xe amidan
Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng áp xe amidan là do vi khuẩn gây viêm amidan. Phổ biến nhất là loại liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A. Loại vi khuẩn sinh sôi và phát triển rất nhanh. Chỉ trong khoảng 2-4 tuần tấn công là chúng có thể xâm nhập và lây lan khắp cơ thể, gây ra hàng loạt các biến chứng nguy hiểm.
Ngoài vi khuẩn liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A thì vi khuẩn kỵ khí cũng là nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này. Loại vi khuẩn này có thể sinh sống và phát triển trong các môi trường không có không khí. Sau khi xâm nhập vào các khe hốc của amidan chúng sẽ nhanh chóng làm ổ và gây viêm nhiễm nghiêm trọng.
Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng là nguyên nhân gia tăng nguy cơ mắc căn bệnh áp xe amidan như:
- Sỏi amidan.
- Viêm amidan mãn tính.
- Bệnh bạch cầu đơn nhân, bạch cầu Lymphocytic mãn tính.
- Bệnh về răng lợi như nhiễm trùng răng, viêm nướu, viêm lợi,…
- Ngoài ra các tác động từ môi trường và thói quen sinh hoạt không lành mạnh, môi trường ô nhiễm cũng là tác nhân gây ra căn bệnh này.
Bệnh áp xe amidan có nguy hiểm không? Khi nào cần đi gặp bác sĩ.
Áp xe amidan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể sẽ dẫn đến tình trạng tự vỡ áp-xe, tràn dịch mủ và tái phát không ngừng. Ngoài ra, bệnh cũng có thể gây ra hàng loạt các biến chứng nguy hiểm như: Phù nề thanh quản, gây hạch góc hàm, áp xe thành bên họng, tổn thương động mạch cảnh trong, nhiễm khuẩn huyết,…
Vì vậy việc phát hiện sớm áp xe amidan sẽ giúp người bệnh giảm được các triệu chứng và rút ngắn thời điều trị. Do đó, khi thấy cơ thể có những biểu hiện như: Amin sưng to, khó thở, tiết dịch mủ nhiều, sốt kéo dài, người mệt mỏi thì cần nhanh chóng đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và lên phác đồ điều trị phù hợp.
Cách chẩn đoán và điều trị áp xe amidan
Dựa trên các xét nghiệm chuyên sâu như: Soi họng, xét nghiệm máu, sinh hóa, nước tiểu, các bác sĩ sẽ đưa ra kết luận chẩn đoán chính xác tình trạng bị bệnh của từng người và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.
Cụ thể:
Sử dụng thuốc Tây
Nếu tình trạng áp xe ở mức độ nhẹ, các bác sĩ sẽ ưu tiên chỉ định cho người bệnh phương pháp điều trị nội khoa bằng thuốc. Dựa vào tình trạng cũng như nguyên nhân gây bệnh của từng người mà các loại thuốc kê đơn sẽ có sự khác nhau. Một số loại thuốc thường được chỉ định để điều trị áp xe Amidan như:
- Thuốc kháng sinh: Thông thường, thời gian chỉ định để điều trị bệnh bằng kháng sinh là 7 -10 ngày. Người bệnh có thể được dùng dưới dạng tiêm hoặc dạng uống để cho hiệu quả nhanh chóng. Một số loại thuốc kháng sinh thông dụng như Ciprofloxacin; Cefotaxim và kết hợp cùng Gentamicin. Do có khá nhiều tác dụng phụ nên khi sử dụng người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối theo phác đồ điều trị của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý tăng giảm liều dùng.
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Khi bị áp xe amidan người bệnh sẽ có triệu chứng nóng sốt kéo dài. Do vậy để cải thiện tình trạng này, các bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định cho người bệnh Paracetamol hoặc Piroxicam dưới dạng tiêm truyền.
- Thuốc kháng viêm: Nhằm khắc phục tình trạng sưng tấy và viêm nhiễm tại các ổ áp xe bác sĩ sẽ chỉ định cho người bệnh thuốc Methylprednisolon dạng tiêm với liều lượng phù hợp. Thời gian sử dụng thuốc phụ thuộc vào tình trạng và nguyên nhân bị bệnh của từng người.
- Thuốc an thần: Trong trường hợp người bệnh bị mất ngủ do vì những cơn đau nhức tại ổ áp xe thì thuốc an thần là sự lựa chọn không thể bỏ qua. Lúc này các bác sĩ sẽ kê đơn Diazepam, uống buổi tối trước khi đi ngủ để người bệnh dễ vào giấc hơn. Tuy nhiên do chúng tiềm ẩn khá nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng nên người bệnh không nên quá lạm dụng hoặc phụ thuộc vào thuốc.
- Dung dịch điện giải: Bổ sung nước và các chất điện giải sẽ giúp cổ họng bớt sưng tấy, khắc phục hiệu quả các biến chứng của bệnh. Cụ thể, các bác sĩ sẽ cho người bệnh dùng Oresol, nước muối sinh lý và các dung dịch điện giải phù hợp.
Dùng thuốc Tây sẽ giúp giảm nhanh các triệu chứng và kiểm soát tốt tình trạng bệnh. Tuy nhiên do tiềm ẩn khá nhiều tác dụng phụ nên khi thực hiện người bệnh cần tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Việc tự ý thay đổi liều lượng hoặc loại thuốc được chỉ định sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro.
Điều trị áp xe amidan bằng phương pháp chích rạch ổ mủ áp xe
Trong trường hợp các ổ áp xe phát triển lớn gây bít tắc đường thở, bác sĩ buộc phải xem xét đến phương pháp chích rạch ổ mủ nhằm hỗ trợ khả năng hô hấp cho người bệnh. Theo đó, sau khi thăm khám, xác định chính xác ổ áp xe không gây nguy hiểm, các bác sĩ sẽ đề nghị người bệnh tiến hành thủ thuật chích rạch không gây đau.
Ban đầu người bệnh sẽ được gây tê cục bộ tại khoang miệng hoặc tiêm thuốc tê vào amidan. Trường hợp cần thiết, có thể sử dụng thuốc an thần, thuốc giảm đau để tiêm vào tĩnh mạch cách tay. Sau đó bắt đầu tiến hành hút mủ áp xe để giải phóng đường tắc tại họng.
Tùy vào mức độ và kích thước của các khối mủ mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp chích rạch phù hợp. Hiện có hai phương pháp được nhiều người áp dụng nhất, đó là:
- Dùng kim tiêm sạch để chọc vào ổ mủ, sau đó từ từ rút mủ vào ống tiêm và đưa ra ngoài.
- Dùng dao phẫu thuật đã qua vô trùng, rạch một đường tại ổ mủ để chất dịch nhầy chảy ra bên ngoài.
Cắt amidan điều trị áp xe nên hay không?
Trong một số trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, khi các biện pháp điều trị nội khoa và phương pháp chích rạch thông thường không đạt được kết quả như mong muốn người bệnh có thể phải cắt bỏ amidan. Phương pháp này sẽ giúp điều trị dứt điểm tình trạng áp xe đồng thời loại bỏ được khối amidan đang bị viêm nhiễm.
Với sự phát triển của khoa học công nghệ, các thủ thuật cắt bỏ amidan hiện nay đều tương đối an toàn. Do đó, người bệnh không cần quá lo lắng nếu như bị chỉ định phương pháp can thiệp ngoại khoa này.
Trung bình thời gian cho một ca phẫu thuật cắt bỏ amidan chỉ kéo dài khoảng 45-60 phút và người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi tối thiểu 4-6 tiếng là có thể xuất viện bình thường.
Tuy nhiên sau quá trình phẫu thuật, người bệnh cần phải tuân thủ tuyệt đối chế độ chăm sóc và ăn uống được chỉ định từ bác sĩ để hỗ trợ làm lành vết thương và ngăn ngừa nhiễm trùng. Ngoài ra kết quả điều trị của phương pháp này còn phụ thuộc rất nhiều vào tay nghề của các bác sĩ. Do đó, bạn nên lựa chọn những cơ sở y tế uy tín, với trang thiết bị hiện đại để tiến hành thực hiện nhằm tránh những rủi ro không mong muốn.
Áp xe amidan nên ăn gì, kiêng gì?
Theo các nhà khoa học, chế độ ăn uống khoa học không những giúp giảm áp lực lên amidan, hạn chế các triệu chứng đau rát cổ họng mà còn ngăn ngừa được nguy cơ vỡ áp xe. Theo đó, trong quá trình điều trị, người bệnh nên tăng cường bổ sung và hạn chế những loại thực phẩm dưới đây.
Nên ăn gì?
- Người bệnh nên ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ tiêu diệt các gốc tự do có hại.
- Rau xanh cũng là nhóm thực phẩm rất tốt cho những người bị áp xe amidan. Lý do là bởi nước nước dồi dào trong thực phẩm này sẽ giúp làm dịu cổ họng và giảm các triệu chứng nóng sốt.
- Ngoài vitamin C thì kẽm cũng rất tốt cho những ai đang bị áp xe amidan. Loại thực phẩm này không những giúp tăng sức đề kháng mà còn hỗ trợ ức chế các bệnh viêm nhiễm hô hấp.
- Ngoài ra người bệnh cũng nên tăng cường bổ sung các thực phẩm có tính chống khuẩn, kháng viêm như gừng, nghệ, đinh hương, củ cải,…
Kiêng gì?
- Thực phẩm khô, khó nuốt là món ăn mà người viêm họng mãn tính, viêm amidan và áp xe amidan cần tránh xa để hạn chế tổn thương cho niêm mạc vòm họng.
- Thực phẩm nhiều dầu mỡ và gia vị không những ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa mà còn khiến áp xe amidan tiến triển xấu hơn.
- Cà phê và rượu cũng là nhóm thực phẩm mà bạn cần hạn chế trong quá trình điều trị áp xe amidan và các bệnh liên quan khác. Nguyên nhân là do các hoạt chất trong đồ uống này sẽ kích thích quá trình viêm nhiễm tại cổ họng.
- Ngoài ra trong thời gian điều trị bệnh, bạn cũng cần hạn chế nhóm thực phẩm nhiều axit như chanh, tắc, cóc để tránh bào mòn và đau rát hơn.
Cách phòng ngừa áp xe amidan hiệu quả
Áp xe amidan được coi là biến chứng nguy hiểm của viêm amidan thông thường. Tuy nhiên chúng lại tiềm ẩn khá nhiều nguy cơ nguy hiểm. Do đó, thực hiện các biện pháp phòng ngừa từ sớm là cách bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình hiệu quả.
Một vài cách phòng ngừa áp xe amidan được các chuyên gia đánh giá cao như:
- Chủ động điều trị dứt điểm các bệnh lý liên quan đến amidan như: Viêm amidan cấp và mãn tính, viêm amidan hốc mủ,…
- Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ, đúng cách bằng việc súc họng với nước muối sinh lý hoặc dung dịch súc miệng đã được chỉ định từ bác sĩ.
- Tăng cường luyện tập thể dục thể thao thường xuyên để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
- Cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, stress kéo dài.
- Hạn chế dùng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích có hại trong suốt quá trình điều trị bệnh.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ hoặc chủ động gặp bác sĩ nếu thấy cơ thể có những triệu chứng nghi ngờ.
Áp xe amidan có thể gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh nên chủ động thăm khám và điều trị sớm ngay từ khi có triệu chứng nghi ngờ.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!