Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm là gì và cách chữa trị
Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm có gì khác biệt? Hiểu đúng về tình trạng bệnh sẽ giúp bạn có cái nhìn đầy đủ, sẵn sàng ứng phó với những rủi ro có thể gặp phải. Đừng bỏ lỡ những thông tin quan trọng về cách nhận biết, điều trị ngay sau đây.
Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm là gì và phân loại bệnh
Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm là một trong 3 thể bệnh điển hình của thoát vị đĩa đệm. Về mô tả chung, đó vẫn là tình trạng bao xơ đĩa đệm bị rách, làm cho nhân nhầy phía trong bị lệch và chèn ép ra vùng lân cận. Đó có thể là các rễ dây thần kinh, ống sống, tủy sống hay dây chằng, mô mềm… Nó khiến người bệnh khó chịu vì đau nhức ở lưng, thậm chí lan ra các phần tay, chân và cản trở hoạt động.
Trong đó lại bao gồm 3 dạng khác nhau là thoát vị đĩa đệm thể trung tâm giữa, lệch trái và lệch phải.
- Thoát vị giữa: Khối thoát vị đĩa đệm nằm giữa hai đốt sống, nó không chèn ép lên dây thần kinh nhưng gây áp lực lớn cho tủy và ống sống.
- Thoát vị lệch trái: Khối thoát vị nằm ở bên trái vị trí trung tâm và chèn ép lên rễ dây thần kinh. Thể bệnh này thường gây tổn thương ở các đốt L4, l5, S1 ( thuộc về thoát vị đĩa đệm thắt lưng). Độ lệch thường dao động từ 3 – 8mm, trong đó thường gặp nhất là mức 3 – 6mm. Những trường hợp lệch trên 7mm được coi là nặng.
- Thoát vị lệch phải: Khối thoát vị lệch sang phải so với trung tâm cột sống và chèn ép dây thần kinh. Mức độ và vị trí lệch cũng tương tự như dạng thoát vị đĩa đệm thể trung tâm lệch trái.
Đây là tình trạng bệnh dễ gặp ở nhiều đối tượng, trong đó phổ biến nhất là người cao tuổi. Tuy nhiên, nhiều kết quả thống kê thực tiễn những năm gần đây lại cho thất số người trẻ mắc bệnh đang tăng lên. Đây là vấn đề không nên xem nhẹ, chúng ta cần tìm hiểu sớm và nhận biết, phòng tránh nguyên nhân.
Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết thoát vị đĩa đệm thể trung tâm
Thoát vị đĩa đệm trung tâm cũng giống như các thể bệnh khác, đều xảy ra do lão hóa. Đồng thời với đó là tác động của lối sinh hoạt, chế độ ăn hay tác động khác quan của chân thương. Cụ thể:
- Chấn thương: Tổn thương do lực cơ học mạnh tác động lên cột sống trong sinh hoạt, đi lại dễ làm cho bao xơ bị rách, lệch nhân nhầy. Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm trong trường hợp này hình thành đột ngột, phát triển nhanh và gây đau dữ dội.
- Thói quen sinh hoạt: Ngồi một chỗ quá lâu hoặc mang vác nặng, làm việc sai tư thế… là những thói quen dễ gây ra thoát vị đĩa đệm thể trung tâm.
- Lão hóa: Tuổi tác cao và sự lão hóa của xương khớp nói chung cũng gây ra thoát vị đĩa đệm thể trung tâm. Đây là vấn đề gần như tất cả chúng ta sẽ phải đối mặt.
- Mắc bệnh xương khớp: Khi cơ thể đã mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp, bị tiểu đường hay thoái hóa hoặc loãng xương cột sống thì khả năng đĩa đệm bị lệch, bao xơ rách sẽ cao hơn.
- Nguyên nhân khác: Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm cũng hình thành do lỗi gen di truyền, thừa cân hoặc thiếu hụt dinh dưỡng…
Trong đó các triệu chứng của bệnh không có sự đồng nhất. Với mỗi giai đoạn phát triển thì người bệnh có thể cảm nhận sự khác biệt. Nhìn chung, có thể kể ra những biểu hiện đặc trưng của bệnh này là:
- Đau âm ỉ ở vùng bệnh hoặc dữ dội tùy trường hợp. Cơn đau tăng lên nhiều khi vận động quá sức.
- Sau một thời gian, người bệnh có thể ho đến mức phát sinh biểu hiện ho, hắt hơi nhiều. Vị trí ảnh hưởng lan ra mông, tay và chân hoặc nhiều nơi khác.
- Có hiện tượng yếu cơ và tê bì, người bệnh khó cầm nắm một vật gì đó dù là nhỏ.
- Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm lệch phải thì gây đau nhiều ở bên phải, các dạng khác cũng vậy. Cảm giác đau và tê bì không dứt khiến bệnh nhân thường xuyên mệt mỏi, mất sức.
- Với trường hợp bệnh nặng lâu ngày, người bệnh có thể mất khả năng đi lại.
Mức độ nguy hiểm của thoát vị đĩa đệm thể trung tâm
Chúng ta không nên chủ quan với bệnh thoát vị đĩa đệm thể trung tâm. Bởi lẽ nhiều biến chứng của nó sẽ đe dọa đến sức khỏe, khả năng vận động và đi lại.
Cụ thể:
- Khi tình trạng đau mỏi vai gáy xảy ra lâu ngày do thoát vị đĩa đệm trung tâm, cấu trúc xương cột sống sẽ mất ổn định. Rễ dây thần kinh và cơ bắp bị chèn ép làm cản trở sự lưu thông máu và phản ứng của cơ thể.
- Người bệnh thoát vị đĩa đệm thể trung tâm có khả năng bị đau dây thần kinh tọa. Phần đau trải dài từ đốt sống lưng qua hông, đùi và xuống chân gây nóng ran, tê bì, lâu dần người bệnh mất sức và teo cơ.
- Do bị chèn ép nên tuần hoàn máu đi khắp cơ thể kém lại, người bệnh dễ mắc phải các hội chứng như chùm đuôi ngựa, bị vẹo cột sống, teo chân tay và tàn phế.
Chính vì vậy, khi thấy có biểu hiện của thoát vị đĩa đệm ở bất cứ thể nào, bạn cần đi khám ngay để chữa trị.
Cách điều trị bệnh
Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm cũng giống như nhiều trường hợp tương tự khác, đều cần phải được chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng. Thông qua tìm hiểu triệu chứng, tiền sử bệnh án và tiến hành chụp chiếu, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cụ thể.
Bệnh lý này có nhiều phương pháp để xử lý, đó là cách làm trong dân gian, Đông hoặc Tây y. Dựa trên biểu hiện cụ thể mà bạn nên xem xét chữa thế nào cho đúng.
Điều trị bằng Tây y
Tây y trị thoát vị đĩa đệm thể trung tâm thường dùng thuốc Tân dược kết hợp vật lý trị liệu hoặc phẫu thuật. Những trường hợp biểu hiện bệnh ít ảnh hưởng đến bộ phận khác, bác sĩ sẽ kê thuốc như sau:
- Thuốc giảm đau: Dùng một số loại vừa có công dụng giảm đau vừa chống viêm. Chúng có thể chứa Steroid hoặc là không. Nếu bệnh không cải thiện tốt thì cần dùng đến thuốc giảm đau gây nghiện là opioid.
- Thuốc hỗ trợ thần kinh: Những người bị thoát vị đĩa đệm thể trung tâm lệch trái hoặc phải cần dùng loại này. Pregabalin và Gabapentin là 2 nhóm thuốc chính giúp giảm cảm giác đau nhức do dây thần kinh quanh cột sống bị chèn ép.
- Thuốc giãn cơ: Là nhóm thuốc dùng cho người bệnh đã có biểu hiện ảnh hưởng đến cơ như teo, cơ thắt, tê bì. Liều lượng và thời gian dùng thuốc này cần tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ.
- Thuốc chống thoái hóa: Dành cho đối tượng bị thoát vị đĩa đệm thể trung tâm do vấn đề tuổi tác. Nó kết hợp làm phục hồi mô sụn và cản lại sự lão hóa của xương khớp.
- Tiêm thuốc corticoid: Nhiều trường hợp bệnh nhân thoát vị đĩa đệm thể trung tâm còn được chỉ định thêm corticoid quanh rễ thần kinh hoặc màng cứng. Việc này nhằm tránh nguy cơ viêm nhiễm mạnh và ngừa sưng, giảm đau.
Dùng thuốc Tây trị bệnh thoát vị đĩa đệm thể trung tâm có tác dụng rất nhanh. Thế nhưng nếu uống hoặc tiêm sai liều thì lại phản tác dụng. Chính vì vậy bác sĩ cảnh báo người bệnh nên chú ý thực hiện đúng liệu trình mỗi ngày. Bên cạnh đó kết hợp các bài tập tốt cho cột sống để tăng hiệu quả chữa trị.
Phẫu thuật
Nếu thoát vị đĩa đệm thể trung tâm ảnh hưởng nhiều đến cơ và hệ bài tiết thì bệnh nhân cần được phẫu thuật. Việc này nhằm tháo gỡ những chèn ép của đĩa đệm lên các bộ phận, hoặc thay thế đĩa đệm nhân tạo vào trong. Người bệnh có thể lựa chọn mổ nội soi hoặc mổ mở tùy theo khả năng.
Chữa bằng Đông y
Đông y cho rằng thoát vị đĩa đệm thể trung tâm là do các yếu tố phong, hàn, thấp, nhiệt xâm nhập. Từ đó khiến khí huyết ứ trệ, máu khó lưu thông, đặc biệt là quanh vị trí cột sống. Nó khiến người bệnh đau nhức kéo dài mà không tự hết được.
Theo đó, các thầy thuốc đã nghiên cứu những công thức trị bệnh nhằm loại bỏ những yếu tố kể trên. Chỉ bằng cách này mà biểu hiện của thoát vị đĩa đệm sẽ giảm và sức khỏe được nâng cao.
Bài thuốc số 1
- Sử dụng đỗ trọng 3g và lượng tương đương cao quy bản.
- Thêm 15g sơn thù cùng với thục địa 12g và cây tầm gửi họ dâu 9g.
- Kết hợp cùng với cỏ xước và cao ban long từ 6 – 9g.
- Đem sắc tất cả trong 1 ấm thật nhỏ lửa để uống chừng 3 thang/ngày.
Bài thuốc số 2
- Bạn cũng sử dụng cao ban long và thục địa, nhưng liều lượng mỗi vị là 12g.
- Kết hợp cùng với tần quy 8g, hạt dây tơ hồng 9g, 10g hạt kỷ tử và 9g tục đoạn.
- Đem tất cả đi rửa và đun trong 1 ấm cho nước cạn dần còn 6 bát.
- Uống ấm trong ngày và sắc tiếp như vậy cho đến khi hết triệu chứng bệnh.
Bài thuốc số 3
Là bài thuốc có tên Nhất nam cốt vương thang đang được nhiều bác sĩ đầu ngành quan tâm, nghiên cứu. Thuốc này được cho là hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp, trong đó có thoát vị đĩa đệm thể trung tâm.
Trong bài thuốc sử dụng đến các vị như hầu vĩ tóc, cây diếp dại, hoa kim ngân và nụ hồng, cây lông cu li và nhiều vị thảo dược khác.
Sự kết hợp này đem lại hiệu quả bồi bổ các tạng phủ, khắc phục tình trạng đau nhức ở vai gáy, lưng, giải trừ tê bì chân tay và tránh mất tự chủ đại tiểu tiện.
Người bệnh nên đi khám tại nhà thuốc Đông y và tìm hiểu về cách chữa này. Nhất nam cốt vương thang thường được bào chế sẵn nên rất tiện lợi cho người bệnh sử dụng.
Khi dùng Nhất nam cốt vương thang hay bất cứ bài thuốc Đông y trị thoát vị đĩa đệm thể trung tâm nào, bạn cũng nên kiên trì. Nhiều vị thuốc kết hợp sẽ cho hiệu quả chữa bệnh tăng lên nhưng kết quả không thấy rõ nhanh như thuốc Tây. Nếu không có đủ thuốc hoặc chưa thể dùng nhiều thảo dược từ Đông y, bạn nên tham khảo những mẹo chữa tại nhà.
Mẹo dân gian chữa thoát vị đĩa đệm thể trung tâm
Một cách làm tiết kiệm chi phí nhất mà lại lành tính chính là dùng mẹo. Trong dân gian có truyền miệng rất nhiều thảo dược giúp trị thoát vị đĩa đệm. Người bệnh có thể tham khảo một số mẹo hay thường dùng dưới đây để tiến hành tại nhà.
Dùng cây chìa vôi
Chìa vôi trong dân gian là một dược liệu trị bệnh xương khớp quý. Nó thường xuất hiện trong các bài Nam dược với tên gọi là dây đau xương. Thảo dược này có tác dụng giải độc, làm thông kinh hoạt lạc cho người bệnh thoát vị đĩa đệm. Dân gian dùng dây chìa vôi như sau:
Cách thực hiện:
- Lấy khoảng 200g lá của cây này đem rửa sạch bụi bẩn.
- Rang nóng lên với muối rồi bọc vào trong miếng vải sạch.
- Đắp hỗn hợp chìa vôi muối trắng lên vùng bị đau nhức cho đến khi nguội. Có thể tiếp tục làm nóng và đắp lần 2.
Chữa bằng cây mần ri
Cây mần ri hoa trắng là loại thuốc chữa bệnh xương khớp được lưu truyền ở nhiều địa phương. Trong nhiều tài liệu cho biết đối với bệnh thoát vị đĩa đệm, dược liệu này có tác dụng làm giảm co cứng và tổn thương ở xương, đĩa đệm.
Cách thực hiện:
- Lấy 100g mần ri hoa trắng đem rửa sạch và phơi dưới nắng đến khi khô lại.
- Đem đun với nước vừa đủ để lấy 2 bát con cô đặc.
- Chắt nước ra để uống trong ngày, không nên chia quá nhỏ và uống quá 5 lần/ngày.
Chữa bằng gạo lứt
Là thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất, gạo lứt được nhiều người sử dụng để bồi bổ sức khỏe. Họ nhận thấy rằng loại hạt này cũng cung cấp những dược tính hỗ trợ phục hồi thoát vị đĩa đệm thể trung tâm.
Cách thực hiện:
- Dùng một nắm gạo lứt vo sạch, để róc nước rồi rang lên.
- Khi hạt gạo chín thơm thì đổ ra miếng vải, ủ đến khi nguội.
- Cho vào bình kín bảo quản để dùng hàng ngày trị bệnh thoát vị đĩa đệm thể trung tâm.
- Mỗi lần sử dụng vài thìa pha với nước như cách pha trà để uống.
Với các cách chữa thoát vị đĩa đệm thể trung tâm trong dân gian, người bệnh đều cần tiến hành đều đặn nhiều ngày. Nếu thuốc không cho hiệu quả hoặc bệnh có nguy cơ nặng hơn, bị biến chứng, cần dừng thuốc và đi viện ngay.
Lưu ý cách phòng bệnh
Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm dễ bị mãn tính và mức độ nguy hiểm cao. Do vậy, người bệnh cần theo dõi và phòng, điều trị kịp thời. Song song với đó cần thực hiện chế độ ăn lành mạnh và điều chỉnh sinh hoạt hợp lý.
- Cần bổ sung canxi và các khoáng chất, vitamin giúp xương được bảo vệ chắc khỏe, ổn định cấu trúc. Đó là một số loại rau quả như rau sẫm màu, sóp lơ, hạt đậu nành, hạt óc chó và các loại cá xương nhỏ, cá thu, cá ngừ…
- Tránh dung nạp cho cơ thể quá nhiều chất đạm, thức ăn tạo axit, món kích thích viêm. Chẳng hạn như thịt đỏ, bia rượu, những món chiên dầu, nhiều chất bảo quản.
- Ăn vừa đủ dưỡng chất và uống nước đầy đủ, tránh để bị tăng cân, béo phì.
- Nên kết hợp vận động trị liệu, chườm nóng lạnh để giảm đau ở cột sống.
- Tập luyện và vận động hài hòa để tăng độ dẻo dai và bảo vệ cấu trúc của xương.
- Không mang vác nặng hoặc ngồi lệch, kê gối cao, nằm vẹo, vặn mình quá nhiều.
- Cẩn trọng trong sinh hoạt, tránh để cột sống bị tổn thương.
- Khám và điều trị sớm các bệnh về xương khớp hoặc xử lý ngay các triệu chứng cho thấy sự hình thành của bệnh thoát vị đĩa đệm thể trung tâm.
Thoát vị đĩa đệm thể trung tâm không phải căn bệnh hiếm gặp. Những biến chứng của nó, đặc biệt là ở giới trẻ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống. Vì vậy, người bệnh đừng quên khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra xương khớp điều trị sớm.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!